МіністэрстваадукацыіРэспублікиБеларусь
Установа адукацыі
" Брэсцкі дзяржаўны ўніверсітэт імяА.С.Пушкіна"
Рэферат
па тэме "Класіфікацыяпрывітанняў. Тыпы адказаў на прывітанні"
этыкет зносіны прывітанне гутарка
Выканаластудэнтка 3-га курса
группыФІ-3
ХмарукН.І.
БРЭСТ2011
Звароті прывітанне
Цяжкаўявіць сабе чалавека, які не хацеў бы трымацца ўпэўнена, свабодна ў любымграмадстве і кампаніі. Кожны марыць падабацца, прыцягваць да сабе навакольныхманерамі, знешнасцю, уменнем адчуваць сябе свабодна ў самай складанай сітуацыі.Як дамагчыся гэтага? Вельмі проста — авалодаць мастацтвам этыкету зносін.
Якзвяртацца да людзей Ёсць тры віды звароту:
Афіцыйнае(грамадзянін, спадар);
Сяброўскае(паважаны калега, дарагі сябар);
Фамільярнае,дапушчальнае толькі сярод самых блізкіх сяброў.
Дастарэйшым па ўзросце трэба звяртацца на «вы».
Данезнаёмым аднагодкаў таксама трэбазвяртацца на «вы».
На«ты» звяртаюцца толькі да самым блізкіхсябраў.
Агульныяправілы прывітання пры сустрэчы. Першымі вітаюць малодшыя старэйшых, мужчыны — жанчын, жанчына вітае мужчыну, які нашмат старэйшы за яе. Выключэнні з гэтагаправілы: ўвайшоў у пакой, будзь то мужчына або жанчына, першым вітаецца зпрысутнымі, які сыходзіць — першым развітваецца з застыўшыміся.У выпадку, калі ў пакоі некалькі чалавек, вітаюцца спачатку з гаспадыняй дома,затым з іншымі жанчынамі, затым — з гаспадаром хаты і мужчынамі. Вітаючыся змужчынам, жанчына павінна першая падаць руку. Калі янаабмяжоўваецца паклонам — мужчыну не варта працягваць ёй руку. Тое ж — паміж старэйшымі і малодшымімужчынамі.
Мужчыназаўсёды паўстае (за выключэннем вельмі пажылых і хворых, якім цяжка падымацца),вітаючыся і з жанчынамі, і з мужчынамі. Жанчына, вітаючыся з мужчынай,не ўстае. Мужчына, вітаючыся з жанчынай, ўстае.
Выключэнні:гаспадыня хаты, прымаючы гасцей, заўсёды ўстае, вітаючыся з імі; ў службовайстановішчы мужчына можа не ўставаць, вітаючы жанчыну. Жанчыны ўстаюць таксама,вітаючыся з вельмі пажылымі мужчынамі.
Павітаўшысяса сваім равеснікам, мужчына можа сесці. Калі ж ён вітаецца з больш пажылыммужчынай або з жанчынай, то ёнможа сесці толькі пасля таго, як сядуць яны, або па іх дазволу. Калі гаспадынядома прапануе сесці, а сама працягвае стаяць — садзіцца не варта. Вітаючы даму,мужчына можа пацалаваць ёй руку. Аднак, рабіць гэта можна толькі ў памяшканні!Не прынята вітацца праз парог, праз стол, праз якую-небудзь перагародку.
Большскладаныя сітуацыі, калі вам трэбазвярнуцца да свайго сваяку ці блізкаму знаёмаму, які з'яўляецца кіраўніком, упрысутнасці старонніх, лепш назваць яго па імя-імя па бацьку і на«вы». У дадзеным выпадку роднасныя або прыяцельскія сувязі недарэчнадэманстраваць ўсім. Калі, напрыклад, уякім-небудзь новым для вас калектыве ўсёзвяртаюцца адзін да аднаго на «ты», а вы прывыклі на «вы»,лепш усё-такі прыняцьправілыкалектыву, чым дыктаваць свае. Калі вас хто-небудзь пакліча няветліва,напрыклад: «Гэй, ты!», Не варта адклікацца на гэты аклікаючы. Аднакне трэба чытаць натацый, выхоўваць іншых падчас кароткай сустрэчы. Лепш падацьўрок этыкету уласным прыкладам. Распавядаючы каму-небудзь пра людзей, якія непрынята казаць пра іх у трэцім склоне- «ён» або «яна». Нават пра блізкіх сваяках трэба сказаць:«Тамара Міхайлаўна прасіла перадаць ...»," Віктар Ільіч будзечакаць вас ...".
Зчаго пачынаюцца зносіны?!
Любоезнаёмства, ды і наогул любыя зносіны пачынаюцца з прывітання. Якім янопавіннабыць?
Паэтыкету, вітаць чалавека трэба словамі:
«Добрыдзень!»
«Добрайраніцы!» «Добры дзень!» «Добры вечар!»
Формыпрывітанняў ў розных краінах адрозніваюцца.Алепры ўсёй шматстатнасці прывітанняў міжнародны этыкет у сваёй аснове аднолькавы:людзі, сустракаючыся, жадаюць адзін аднаму дабра і дабрабыту, здароўя, поспехаўу працы, добрай раніцы, дня ці вечара. Кожнаму народу, кожнай сацыяльнай групеўласцівая свая манера прывітання. Напрыклад, на Усходзе характэрнай рысайпрывітання з'яўляецца нахіл корпуса з адначасовым выкіданне рукі наперад.
Еўрапейцы,вітаючыся, звычайна злёгкупрыўздымаюць левай рукой капялюш і аддаюць лёгкі паклон галавой.
Неабходнацвёрда засвоіць наступныя правілы этыкету, якія тычацца прывітанняў:1)Увайшоўшыў памяшканне, у якім знаходзяцца людзі, які ўвайшоў,вітае нахілам галавы ўсіх незнаёмых і паціскае руку тым, з якімі ўжо знаёмы.
2)Прывітанняна вуліцы складаюцца з лёгкага паклону без якіх-небудзь воклічаў тыпу«Алё».
3)Парушэннемэтыкету з'яўляюцца шумныя, нястрыманыя прывітання. Неварта размахваць капелюшом ці крычаць праз вуліцу.
4)Простыжэст, лёгкаяўсмешка выказваюць пачцівасць і павагу.
5)Ваенны,вітаючы жанчыну ці мужчыну, не здымаючы фуражкі бярэ руку пад казырок.
6)Як мужчына, так і жанчына, сядаючы ў таксі, вітаюць шафёра першым. Не робяцьгэтага ў выпадку, калі шафёр з'яўляецца кіроўцам калектыўнага транспарту.
7)Выразветлівасці павінна зыходзіць ад кліента, калі ён уваходзіць у цырульню, атэлье,майстэрню рамонту абутку і ў іншыя службы побыту.
Людзівітаюць адзін аднаго, прытрымліваючыся наступных правілаў. Мужчына павіненразглядаць як знак асаблівайпавагі да яго, калі жанчына першай павітала яго. Мужчына ў першую чаргу вітаевышэйшага па іерархіі (службовым, грамадскаму або іншаму прыкмеце). Вітаючыжанчыну на вуліцы, мужчына здымае капялюш і пальчатку.
Каліён вітае каго-небудзь на адлегласці, то робіць лёгкі паклон і датыкаецца рукойда капелюшы, злёгку яе прыўздымае. Калі сядзіць, то ўстае і пасля гэтага вітае.Галаўны ўбор — зімовую шапку, лыжную шапачку, кепку ці бярэ чапаць не трэба.Мужчына абмяжоўваецца лёгкім паклонам, калі вітае на адлегласці, і здымаепальчатку, калі абменьваецца поціскам рукі. Ва ўсіх выпадках, вітаючыся,мужчына павінен зняць пальчатку з правай рукі, для жанчын гэта неабавязкова.Калі жанчына ўсё-ткі здымае пальчатку — гэта знак асаблівага павагі. Уадносінах к жанчынам і мужчынампажылога ўзросту гэта павінна быць нормай. Улюбым выпадку ў момант прывітання ўроце не павінна быць цыгарэты і нельга трымаць руку ў кішэні. Жанчыны злёгкунахіляюць галаву і адказваюць на прывітанне усмешкай, яны могуць не вымаць рукіз кішэняў паліто, жакета.
Прывітанне,шляхамабмену поціскамі рук, мужчынамрэкамендуецца рабіць заўсёды, жанчынам — па ўзаемнай згодзе. Калі сустракаюццашлюбныя пары, то спачатку жанчыны вітаюцца адзін з адным, затым мужчыны вітаюцьжанчын, і толькі пасля гэтага мужчыны вітаюць адзін аднаго. Жанчыне ў знакпрывітання ніколі не цалуюць руку на вуліцы, гэта робяць толькі ў памяшканні. Унас прынята цалаваць руку толькі замужняй жанчыне. Цалуючы руку жанчыне, неварта паднімаць яе занадта высока, старайцеся самі нахіліцца.
Поціскурукі не заўсёды абавязковыя. Калі сустракаюцца знаёмыя людзі на вуліцы або супрацоўнікіў памяшканні адной ўстановы абопрадпрыемства, калі наведвальнікі ўваходзяць да кіраўнікоў, досыць ветліва ікарэктна абмежавацца прывітаннем «Добрая раніца», «Добрыдзень» і т. п., пры гэтым зрабіць лёгкі паклон галавой, злёгку ўсміхнуцца. Ініцыятарам поціску рукі амаль заўсёды павінна быць жанчына.Але ў некаторых выпадках жанчыны, а таксама мужчыны першымі не працягваюць рукуасобам, нашмат старэйшымза сябе па ўзросту і вышэй па службоваму становішчу. Ёсць агульнае правіла:старэйшы з'яўляецца ініцыятарам поціску рукі, жанчына падае руку мужчыну,замужняя жанчына — незамужняй, маладыя людзі не павінны спяшацца першыміпаціснуць руку старэйшаму або замужніх жанчын. Гаспадыня хаты не павінназабыцца паціснуць руку ўсім гасцям, запрошаным да яе ў хату. Жанчына ў гасцяхабавязаная паціснуць руку для прывітання нават асобе, з якім яна знаходзіцца ўнедружалюбных адносінах.
Штоважна ў прывітанні
Інтанацыя.Вельмі важныэлемент прывітання! Прывітанне, выказанае грубым або сухім тонам, можапакрыўдзіць чалавека, з якім вы прывіталіся.Вітаць людзейтрэба цяпло і прыязна.
Ўсмешка,«дададзеная»да прывітання, палепшыць агульнынастрой.
Жэсты.Прывітанне прынята суправаджаць паклонам, кіўком галавы, поціскам рукі,абдымкамі, пацалункам рукі.
Мужчынампадчаспрывітання трэба зняць капялюш. Зімовую шапку, бярэ, кепку здымаць неабавязкова!
Падчаспрывітання не варта апускаць вочы, трэба сустрэцца позіркам з тым, каго вывітаеце.
Падчаспрывітання непрыстойна трымаць рукі ў кішэнях і цыгарэту ў роце.
Большскладаныя этыкетны сітуацыі
Калівы заўважылі знаёмага удалечыні (на другім баку вуліцы, у аўтобусе і т. п.), ікалі заўважылі і вас, то трэба павітаць знаёмага кіўком галавы, узмахам рукі,паклонам, усмешкай. Крычаць ва ўвесь голас не варта!
Калівы ўбачылі знаёмага, які набліжаецца да вас, не трэба крычаць«дабрыдзень!» здалёку. Дачакайцеся, калі адлегласць паміж ваміскароціцца да некалькіх крокаў. Калі вы ідзяце з кім-небудзь, і вашспадарожнікпавітаўся з незнаёмым вам чалавекам, варта прывітацца і вам. Калі высустракаеце знаёмага ў кампаніі незнаёмца, трэба павітаць іх абодвух.
Таксаматрэба павітаць усіх у групе, да якой вы падыходзіце.
Калівы ідзяце ў групе і сустракаеце свайго знаёмага, не абавязкова знаёміць з імастатніх. Можна, папрасіўшы прабачэння, на некалькі секунд адысці ў бок іпагаварыць са знаёмым.
Абавязковатрэба вітаць тых людзей, з якімі часта сустракаецеся, нават калі вы з імі і незнаёмыя, напрыклад, з прадаўцом бліжэйшага магазіна, з паштальёнам, суседзямі зпад'езда.
Калівы ўваходзіце ў пакой, дзе знаходзіцца шмат людзей, трэба не вітацца з кожнымпаасобку, а сказаць агульнае «дабрыдзень!».
Поціскрукі
Паэтыкету:
Першыміпадаюць руку старэйшыя малодшым, а не наадварот.
Сяродаднагодкаў першымі падаюць руку жанчыны мужчынам.
Калісустракаюцца дзве шлюбныя пары, то спачатку вітаюцца адзін з адным жанчыны, затыммужчыны вітаюць жанчын, пасля гэтага мужчыны вітаюцца паміж сабой. Перадпоціскам рукі мужчына павінен абавязкова зняць пальчатку. Жанчыне гэта рабіцьне абавязкова. Аднак, вітаючы больш старэйшых па ўзросце, пальчатку павінныздымаць усё.
Якадказваць на прывітанні
Калівас павіталі, трэба абавязкова адказаць на гэта прывітанне.
Калівітаюць вас, трэба адказаць нагэта прывітанне нават незнаёмаму чалавеку.
Міжнародныэтыкет прывітанняў, як правіла, аднолькавы: у рознай форме рознымі спосабаміжадаць адзін аднаму добрага дня, уранку або ўвечары, здароўя, працоўныхпоспехаў, дабра і дабрабыту.
Формулупрывітання выбірайце тую, што найбольш падыходзіць да дадзенай сітуацыі. У прывітанніпаспрабуйце выказаць сваю добразычлівасць і сімпатыю. Словы прамаўляецевыразна, не спяшаецеся. Не залянуецеся ўсміхнуцца чалавеку ці людзям, да якіхвы звяртаецеся.
Першымвітаецца мужчына з жанчынай, больш малады — са старэйшым, які праходзіць
— са стаячым на месцы. Першай вітаецца жанчына, якая ідзе ў грамадстве мужчын, з жанчынай,якая ідзе ў адзіноце або з іншай жанчынай.
Прывітанне(як і развітанне) звычайна суправаджаецца жэстамі: поціскам рукі, ўзняццемрукі, кіўком галавы, паклонам.
Поціскрукі — традыцыйны, сімвалічны жэст. Сэнс старажытнага звычаю падаваць правуюруку для прывітання — паказаць, што ў ёй няма зброі. Унаш час без поціску рукіможна абыйсціся (асабліва калі часта даводзіцца ўступаць у кантакт). Але калігэтая форма прывітання вам падабаецца, памятайце: поціск рукі не павінна быцьні залішне моцным (асабліва зжанчынай), ні знежывелым. Падавайце руку свабодным і упэўненым жэстам. Поціскрукі павінен быць кароткім.
Калі,увайшоўшы ў пакой, дзе знаходзіцца некалькі чалавек, вы хочаце абмяняццапоціскам рукі з адным чалавекам, этыкетам мяркуецца абавязкова працягнуць рукуі ўсім астатнім. Пры сустрэчы на вуліцы жанчына, вітаючыся, можа не здымацьпальчатку (рукавіцу здымаюць усе), мужчына абавязкова павінен гэта зрабіць.Калі мужчыну ўяўляюць жанчыне, яна першай прапануе яму руку. Больш пажылыятаксама ў гэтым маюць прыярытэт.
Вітацьзнаёмых, седзячы за столікам у рэстаране або кафэ, можна толькі кіўком галавы.Старэйшым па ўзросце і жанчынам кланяюцца, злёгку нахіляючыся і устаўшы зкрэсла. Калі вы знаходзіцеся ў грамадстве дамы, то прыўставаць не трэба.Парушэннем этыкету лічацца шумныя прывітання. Не прыцягвайце ўвагі ўсіхпрысутных да вашага з'яўлення і прывітанні.
Прывітаннез'яўляецца прыстойным і цалкам дапушчальным спосабам ўступіць у размову абозавязаць знаёмства.
1.ПРАВІЛЫЗНАЁМСТВА І ПРАДСТАЎЛЕННЯ
Малодшыхпа ўзросту прадстаўляюць або, пры неабходнасці, яны самі прадстаўляюццастарэйшым.
Тоеж пры відавочнай розніцы ў грамадскіх палажэннях: малодшы прадстаўляеццастарэйшаму. Жанчына, па-за залежнасці ад узросту і становішча, ніколі не прадстаўляеццамужчыне першай. З апошняга правіламогуць быць выключэнні: напрыклад, калі гэтая жанчына — студэнтка, а мужчына — ганаровы прафесар. Калі вы каго-небудзь знаёміцеці знаёмяць вас, паспрабуйце глядзець суразмоўцу ў твар. І усміхніцеся.Знаёмства, пачынаецца з добразычлівайўсмешкі, напэўна будзе мець для вас станоўчае працяг.
Першымпадае руку чалавек, якому прадставілі іншага. Жанчына працягвае руку мужчыну,старэйшы — малодшаму (не забудзьцеся, калі вы ўжо знаёмыя, то гэта робіццанаадварот). Асоба, якое толькі што прадставілі, ветла і спакойна чакае, каліможна будзе нарэшце адказаць узаемным поціскам рукі. Калі прадстаўляюцьмужчыну, ён павінен устаць. Дама ўстае толькі ў выпадку знаёмства з значнабольш старэйшай жанчынай або з вельмі шаноўным ва ўсіх адносінах мужчынам.
Уграмадстве (у гасцях, у тэатры) знаёміць людзей адзін з адным гаспадыня(Гаспадар) дома або арганізатар мерапрыемства. Цяжкасці знаёмства ўзнікаюць,калі адзін з запрошаных прыходзіць з спазненнем.
Ніў якім разе не вітацца ў першую чаргу са сваімі сябрамі, старымі знаёмымі,пакідаючы без увагі ўсіх астатніх. Гаспадар дома прадставіць вас усім адразу іпасадзіць на свабоднае месца.Спазніўшыся, можа потым сампазнаёміцца з бліжэйшымі суседзямі па стале. Калі вы прыйшлі з жонкай, то, якправіла, вас павінна прадставіць жонка, а не вы яе.
Янатаксама першай вітаецца з гаспадыняй і гаспадаром.
Каліпаўстала неабходнасць быць прадстаўленым, а вакол няма нікога, хто мог бы вам угэтым дапамагчы, то варта проста падаць руку і выразна назваць сябе. Сваіхжонку, мужа, дачка, сына ўяўляем словамі: «мая жонка», «мойсын». Знаёмства з маці і бацькам — выключэнне з гэтага правіла: бацькамўяўляюць знаёмых, але не наадварот. Прадстаўляючы чалавека, варта выразнавымаўляць яго імя і прозвішча. Сярод аднагодкаў цалкам дапушчальна прызнаёмстве называць толькі імя. Не кажаце, прадстаўляючы вашага спадарожніка абоспадарожніцу: «Гэта мой сябар».
Такоепадкрэсленне асабістых адносін можа пакрыўдзіць астатніх. Проста назавіцеімя.
2.ПРАВІЛЫ ЗВАРОТУ
Вялікуюролю адыгрывае спосаб звароту да суразмоўцы. Ён можабыць:
— Афіцыйным (таварыш, грамадзянін, па прозвішчы, імя, імя па бацьку);
— Інтымным (дарагі Сяргей, мілая Оля);
— Даверным (паважаныя калегі, сябры);
— Жартоўныя (дзіцячае мянушку дадзенага асобы).
Тутусё залежыць ад канкрэтных абставінаў. І ў першую чаргу ад таго, у якіхадносінах вы знаходзіцеся з дадзеным чалавекам. Зварот «вы» перш заўсё сведчыць аб вашай ўласнай культуры. І вядома ж, яно падкрэслівае вашапавага да асобы, з якім вы беседуете. Гэта ветлівае займеннік часцей за ўсёўжываецца пры зносінах з незнаёмымі і малазнаёмымі людзьмі і ў афіцыйнайабстаноўцы. Калі вы сапраўды добра выхаваныя і карэктныя, вы скарыстаецесягэтай формай звароту незалежна ад таго, з кім вы ў дадзены момант беседуете:будзь то ваш непасрэдны начальнік ці падпарадкаваны, чалавек значна старэй васці маладзей, мужчына ці жанчына. Зварот «вы» ні ў якім разе непрынізіць вас, нават калі вы ўжываеце яго ў размове з чалавекам непрыемным вам,з вашым сапернікам ці нават ворагам.
3.ЗНОСІНЫ
Сёння,як і сто гадоў таму, паспешная фамільярнасць гэтак жа непрыемная многім людзям,як і залішняя назойлівасць. Таму не спяшайцеся пераходзіць на «ты» звашымі новымі знаёмымі. Зваротам «ты» можна без сумневу карыстацца,калі вы бяседуете з блізкім,добра знаёмым вам чалавекам, у неафіцыйнай абстаноўцы. Цвёрдых правілаў, якможна перайсці на «ты», не існуе. Гэта залежыць ад многіх прычынаў.Ініцыятыва і права пераходу на «ты» належыць жанчыне і старэйшым паўзросце. Да незнаёмаму чалавеку можна звярнуцца са словамі:«грамадзянін», «Спадар», «дзяўчына», «маладычалавек»… Шчыра кажучы, у сённяшняй Расіі няма ўстоянай формы такогазвароту. І трэба прызнаць, што некаторыя з названых слоў у канкрэтных выпадкахне зусім удалым. Таму мы часта звяртаемся да незнаёмаму чалавеку проста зфразай: «прабачце ...» або «дазвольце ...» або«будзьце так добрыя ...». Не спяшаецеся ператварыць толькі штоадбылося знаёмства ў сяброўства. Гэта можавыглядаць назойліва. Пазбегнуць непаразуменняў ў звароце з толькі штопазнаёміўся чалавекам дазваляюць візітныя карткі. У замежных краінах візітныя картківельмі распаўсюджаныя. Іх памер і шрыфт не рэгламентуюцца строгімі правіламі.
Уручаючыкаму-небудзь сваю візітную картку, вы паказваеце імкненне падтрымлівацьдзелавыя і асабістыя кантакты і ў будучыні.
4.МАСТАЦТВА весткі гутарку
Уменнемець зносіны — гэта перш за ўсё ўменне весці гутарку. Тут таксама існуюцьагульнапрынятыя правілы. Навучыцеся слухаць вашага суразмоўцы, не перабіваючыяго. Бо уменне ўважліва і цярпліва выслухаць чалавека, з якім вы бяседуете,паказаўшы пры тым сімпатыю, спачуванне да яго, — гэта сапраўдны талент. Нашчасце, гэты талент не прыроджаны: кожны можа выхаваць яго ў самім сабе і ўсваіх дзецях. Слухаючы суразмоўцы, старайцеся глядзець яму ў вочы або напрадмет, наякі ён сам звяртае вашу ўвагу. Пацвярджаць свой найжывую цікавасцьда чыіх-небудзь выказваннях лёгкімі кіўкамігалавы ці якімі-небудзь словамі-заўвагамі.Ні ў якім разе не спяшайцеся пярэчыць іспрачацца, не выслухаўшы да канца. Ніколі не варта абрываць або перабівацьгаворачага,адварочвацца ад яго, глядзець на гадзіннік, пазяхаць, корпацца ў кішэнях або ўсумцы, уступаць паралельна ў гутарку з іншым чалавекам. Калі суразмоўца злоўжываевашай, увагай, можна ветліва папрасіцьпрабачэння і сказаць, што вы цяпер, на жаль, занятыя і разумней перанесціразмову на іншы час. Здараецца, што ўгутарцы ўдзельнічаюць некалькі чалавек. У гэтым выпадку тэма павінна быцьцікавай і зразумелай для кожнага з суразмоўцаў. Не варта закранаць у падобныхсітуацыях спецыяльныя пытанні. Не лічыцца ветлівым распавядаць у грамадствесенсацыйныя, але не дакладныя навіны. Непрыгожа казаць намёкамі, зразумелымітолькі асобным суразмоўцам. Не варта аддавацца доўгім ўспамінах аб мінулым,захапляцца бясконцымі маналогамі.
Дрэннысуразмоўца, вядучы размовутолькі для таго, каб выгаварыцца самому. У канчатковым рахунку ён такізастанецца без слухачоў. Пазбягайце заўваг, якія могуць балюча параніць пачуццісуразмоўцы, не злоўжывайце «колкасцямі».Вельмі важна сачыць за тым, як суразмоўца рэагуе на вашы слова. Бо пакрыўдзіцьможна не толькі тэкстам, але і падтэкстам.
Успрэчках старанна выбірайце фармулёўкі. Старайцеся выконваць простуюпавагуда суразмоўцы ў любой сітуацыі. Дапамагайце ўключыцца ў агульную гутарку тым,хто толькі далучыўся да гутаркі і яшчэ не зарыентаваўся ў абстаноўцы. Гутаркіпадчас ежы не павінны псаваць апетыту навакольным. Кажаце заўсёды па сутнасціпытанняў, назірайце, слухае вас суразмоўца.Нядрэнна часам пахваліць яго развагі. Непрыгожа перабіваць суразмоўцы, асаблівакалі ён старэчага ўзросту. Не варта падказваць або папраўляць апавядальніка.Адмоўнае ўражанне вырабляе вычварным, ненатуральнасць, залішняя тэатральнасць,насычэнне прамовы вульгарнымі і «пустазельным»словамі (тыпу «так», «вось», «так сказаць»),мыканне пры падборы патрэбнага слова. Абавязковай нормай зносін з'яўляеццаўмераная гучнасць выказванні. Нішто не можа апраўдаць узбуджаная і крыклівайпрамовы.
Нямасэнсу павышаць голас нават у спрэчцы, так як крык не дадае пераканаўчасціаргументаў. Не будуйце з сябе «усезнайку».Калі магчыма, паспрабуйце загадзя падрыхтавацца да вызначанай гутарцы,пацікаўцеся захапленнямі вашага суразмоўцы. Пры вымушаныхзносінах (напрыклад, вы едзеце ў адным купэ цягніка або ў адной каюце парахода)размова павінна быць лёгкай,неназойливай. Калі ваш спадарожнік- выхаваны чалавек, але ў дадзены момант ён не схільны гутарыць, ён вам ветлівадасць зразумець, коратка адказваючы на вашыя пытанні. Вельмі небяспечныякрайнасці ў галіне зносін. Калі змрочнае маўчанне прыгнятальна дзейнічае навашага суседа, то празмерная адкрытасць і прысвячэнне яго ва ўсе вашыя справытаксама зусім недарэчныя. Такія выпадкі часта бываюць сярод жанчын. Такіхжанчын нястрымна цягне падчас падарожжаў неадкладна выкласці суседзям увесьстан спраў: адкуль і куды яны едуць, навошта, якое іх сямейнае становішча, лёсіх сваякоў і г.д. Вядома, чалавек мае права на шчырасць, аднак вартакантраляваць свой гутарковы сверб.
Неварта ў мэтах падтрымання размовы закідваць суразмоўцы пытаннямі анкетнагахарактару. Такія пытанні, якія нагадваюць размову са следчым, насцярожваюцьсуразмоўцы.
Выпрабаванымсродкам зняцця напружання ў спрэчцы або просты гутарцы з'яўляецца гумар. Аднакпамятайце, што залішні гумар, вастрыні і анекдоты не заўсёды дарэчныя.