Кантрольнаяработа
пакурсу: Бібліяграфічнае абслугоўванне па краязнаўству
1. Характарыстыка краязнаўчагадаведачна-бібліяграфічнага апарата бібліятэкі
Краязнаўчыдаведачна-бібліяграфічны апарат (КДБА) бібліятэкі – гэта інфармацыйна-пошукаваясістэма у дакументнай ці/і электроннай формах, мэта якой аптымізаваць пошуккраязнаўчай бібліяграфічнай і фактграфічнай інфармацыі, арыентацыю ўкраязнаўчых інфармацыйных рэсурсах.
Функцыянальнаепрызначэнне КДБА заключаецца ў тым, каб аператыўна і якасна забяспечыць доступкарыстальнікаўда бібліятэчнай, бібліяграфічнай і фактаграфічнай інфармацыі,прысвечанай рэгіену ці населенаму пункту. Краязнаўчая бібліяграфічнаяінфармацыя з’яўляецца галоўным элементам КДБА. З яе дапамогай забяспечваеццадоступ карыстальнікаў да першасных краязнаўчых дакументаў, якія маюцца ў фондзебібліятэкі і існуюць у знешнім асяроддзі. Фактаграфічная інфармацыя ў ДБАдазваляе аператыўна забяспечваць паток разнастайных запытаў аб фактах і падзеяхмясцовага жыцця.
КДБА ўяўляе сабойарганізаваную сукупнасць, складаецца з некалькіх асноўных устойлівых частак.Гэта:
1. Краязнаўчыя каталогі на любыхносьбітах, картатэкі і БД. Зараз ствараюцца і выкарыстоўваюцца карткавыя іэлектронныя краязнаўчыя каталогі і БД розных відаў.
2. Фонд даведачных ібібліяграфічных краязнаўчых выданняў і іх электронныя версіі ці арыгінальныяэлектронныя дапаможнікі, фактаграфічныя БД, бібліяграфічныя БД.
3. Фонд неапублікаваныхкраязнаўчых дакументаў.
КДБА ЛепельскайЦРБ прадстаўлены карткавымі краязнаўчымі картатэкамі. Дапаможнікі з фонду ДБФуключаюць выданні, прысвечаныя раену, гораду, а таксама вобласці.
КДБА размешчаны ўчытальнай зале бібліятэцы.
Краязнаўчыкаталог раскрывае змест дакументаў у тэрытарыяльным аспекце. Поўна адлюстроўваеяк фонды краязнаўчых дакументаў бібліятэкі, так і дакументы, прысвечаныярэгіну, незалежна ад іх мовы, часу стварэння і месца захоўвання.
Аддзеламабслугоўвання і інфармацыі Лепельскай ЦРБ вядзецца краязнаўчая картатэка “г.Лепель і Лепельскі раен” з 1974 года. Храналагічны ахоп з 1957 года дацяперашняга часу.
Картатэка маенаступныя раздзелы:
- Прырода іпрыродныя рэсурсы. Экалогія
- Эканомікакраю
- Аховаздароўя. Медыцынскія ўстановы. Фізічная культура і спорт
- Рэлігійнаежыцце ў краі
- Культурнаебудаўніцтва. Асвета. Друк.
- Мастацтва.Край у творах мастацтва
- Літаратурнаежыцце. Край у мастацкай літаратуры. Фальклор.
- Інфармаванненасельніцтва па ідэалагічных пытаннях
- Гісторыя.Этнаграфія. Археалогія краю
- Персаналіі
- Край уцэлым
- Мясцовыяорганы ўлады і кіраванне іх дзейнасцю. Грамадскае жыцце карю
- Сельскаягаспадарка
Аб’ем складае (на01.01.2009) 5733 карткі.
У каратэцыадлюстроўваюцца кнігі, брашуры, артыкулы з перыядычных выданняў, кніг,зборнікаў, выяўленчыя выданні, картаграфічныя выданні, нотныя выданні на рускайі беларускай мовах.
Группоўка матэрыялаў картатэцы – сістэматычная, алфавітны – карткі растаўлены ў адваротнымхраналагічным парадку.
На ліцавойстаране карткі пішацца поўнае бібліяграфічнае апісанне дакумента; анатаванаеаналітычнае апісанне артыкулаў з перыядычных выданняў. Класіфікацыйны індэксставіцца ў верхнім левым вуглу.
Адлюстраванненовых паступленняў ў картатэцы праводзіцца кожны тыдзень.
Тэматыкакартатэкі універсальная.
Знешняеафармленне – усе яшчыкі картатэкі пранумераваны ў ніжнім правым вуглу. Наэтыкетках праз дэфіс паказаны індэксы дзяленняў і назваў рубрык у межах кожнагакаталожнага яшчыка. Назвы выкананы на беларускай мове.
Унутранаеафармленне – цэнтральныя раздзяляльнікі выкарыстоўваюцца для абазначэнняраздзелаў першай ступені дзялення; левастароннія – для дзяленняў другой ітрэцяй ступені; правастароннія – для дзяленняў чацвертай ступені і афармленняпрадметных рубрык.
2. Даведачна-бібліяграфічнаеабслугоўванне па краязнаўстве
Бібліятэчнаеабслугоўванне ў краязнаўчай галіне ажыццяўляецца ў межах агульнай структурыабслугоўвання, яно грунтуецца на агульнабібліятэчных крыніцах, тэхналогіі,методыцы і арганізацыі абслугоўвання бібліятэкі.
Сістэмабібліятэчнага абслугоўвання па краязнаўстве – сукупнасць узаемазвязаных ідапаўняючых адзін аднаго відаў дзейнасці і паслуг па задавальненні і развіццікраязнаўчых патрэб абанентаў бібліятэкі і, наогул, жыхароў края.
Развіццебібліятэчнага абслугоўвання ідзе па шляху прадстаўлення роўных магчымасцей усімабанентам, якія карыстаюцца краязнаўчымі фондамі і паслугамі бібліятэк з улікамдынамікі іх краязнаўчых патрэб, інтарэсаў і запытаў.
Сістэмабібліятэчна-бібліяграфічнага абслугоўвання ўключае наступныя асноўныя састаўныячасткі:
- дзейнасцьпа папулярызацыі і выдачы краязнаўчых дакументаў і іх копій;
- дапамогаабанентам у выбары краязнаўчых дакументаў і іх выкарыстанні;
- прадстаўленнекраязнаўчага фонда;
- шматаспектнаераскрыцце яго складу і структуры;
- даведачна-бібліяграфічнаеабслугоўванне;
- бібліятэчнаеінфармаванне;
Асаблівасцьбібліятэчнага абслугоўвання па краязнаўстве заключаецца ў наборы арганізацыйныхмерапрыемстваў і канкрэтных паслуг бібліятэкі па краязнаўстве.
Галоўнай задачайбібліятэкі з’яўляецца стварэнне неабмежаваных магчымасцей для сваіхкарыстальнікаў у выбары і выкарыстанні краязнаўчых дакументаў, сабраных уфондзе, прадаставіць бібліяграфічную інфармацыю аб існуючых краязнаўчыхдакументах.
Лепельская ЦРБставіць перад сабой такія задачы, як:
1) задавальненнеагульнакультурных, адукацыйных краязнаўчых патрэбнасцей абанентаў;
2) асветніцкая дзейнасць угаліне краязнаўства;
3) далучэнне кожнага жыхаракрая, усяго кантынгента абанентаў да чытання краязнаўчай літаратуры;
4) распаўсюджанне краязнаўчыхведаў у працоўнай, грамадскай, аматарскай і сямейнай сферы дзейнасці.
Бібліятэкапрыцягвае насельніцтва тым, што збірае ў фонды разнастайныя краязнаўчыядакументы; прадстаўляе магчымасць атрымаць інфармацыю аб іх; комплекснаабсугоўвае па краязнаўстве; карыстальнік мае магчымасць удзельнічаць украязнаўчых масавых мерапрыемствах. Гэтыя абставіны актуалізіруюць праблемутэарэтыка-метадалагічнага абгрунтавання і пашырэння сродкаў, форм і відаўпаслуг бібліятэкі па краязнаўстве.
Даведачна-бібліяграфічнаеабслугоўванне карыстальнікаў Лепельская ЦРБ ажыццяўляе:
- празвыдачу краязнаўчых дакументаў;
- сродкаміраскрыцця краязнаўчага фонду у сістэме картатэк, бібліяграфічных дапаможнікаў;
- сродкаміправядзення масавых мерапрыемстваў, лекцый кансультацый, выкананне даведаккраязнаўчага характара, ажыццяўлення інфармавання насельніцтва края аб новыхкраязнаўчых дакументах і тых, якія знаходзяцца ў фондзе бібліятэкі;
- сродкамізносін карыстальнікаў і бібліятэкараў.
Аддзеламабслугоўвання і інфармацыя праводзяцца шматлікія масавыя мерапрыемства. Гэта іэкскурсіі, лекцыі, кансультацыі, “гадзіны пытанняў і адказаў” у якіх прымаюцьудзел і дапамагаюць у арганізацыі правядзення мясцовыя краязнаўцы (Януш І.Я.,ШушкевічА.А), дырэктар Лепельскага краязнаўчага музея (Стэльмах А.У.),настаўнікі гісторыі.
Вялікуюпапулярнасць набыла такая форма работы як арт-выстава, на якой прадстаўляюццаработы мясцовых дзеячаў мастацтва. На ўсе работы складаецца бібліяграфічны спіспрадстаўленых работ. Па заканчэнні выставы карыстальнікам прадстаўляеццамагчымасць набыць творы мастацтва.
Летам калябібліятэкі адкрываецца “Летняе кафэ”, дзе можна азнаеміцца з навінкамікраязнаўчай літаратуры, якая паступіла ў бібліятэку.
У чытальная заледзейнічае пастаянная кніжная выстава “Лепельшчына: гісторыя і сучаснасць”, дзепрадстаўлены краязнаўчыя дакументы па самым актуальным тэмам.
Бібліятэкарамічытальнай залы ажыццяўляецца, як масавае, так і індывідуальнае інфармаванне пакраязнаўстве. У асноўным карыстальнікамі краязнаўчай інфармацыі з’яўляюццакіраўнікі мясцовых аргнізацый, настаўнікі.
Нядаўна створаныў бібліятэцы мультымедыйны цэнтр таксама аказвае значны ўплыў на абслугоўваннекарыстальнікаў краязнаўчай інфармацыяй. Праз мультымедыяпрэзентацыі, слайд-шоу,караткаметражныя фільмы адлюстроўваецца інфармацыя краязнаўчага характару. Уасноўным гэта звесткі пра горад Лепель, прадпрыемствы, якія знаходзяцца натэрыторыі горада, вядомых жыхароў, Бярэзінскі біясферны запаведнік і шматіншых.
Аддзелбібліятэчнага маркетынгу выпускае буклеты, метадычныя распрацоўкі краязнаўчагахарактару.
Бібліятэка цеснасупрацоўнічае і з сродкамі масавай інфармацыі. Праз аб’явы ў мясцовай газеце,на радые карыстальнікі даведваюццца аб правядзенні масавых мерапрыемстваў,навінках літаратуры. Каля бібліятэкі знаходзіцца рэкламны стэнд, дзеразмяшчаюцца анонсы правядзення культурных мерапрыемстваў. Таксама рэкламуразмяшчаюць і на вокнах самой бібліятэкі. краязнаўчыбібліяграфічны бібліятэка даведачны
Установа адукацыі“Беларускі дзяржаўны універсітэт культуры і мастацтваў”