Установа адукацыі «Баранавіцкі дзяржаўны ўніверсітэт» Кафедра сацыяльна-гуманітарных дысцыплін«Зацвярджаю» Заг. кафедры сацыяльна-гуманітарныхдысцыплін А.У. Літвінскі 21. 04. 2011 г.Разгледжана і зацверджана на пасяджэнні кафедры.Пратакол № 8 ад 21. 04. 2011 гМетадычныя рэкамендацыі для падрыхтоўкі да ўваходнага камп’ютарнага тэсціраванняпа ________________гісторыі Беларусі____________________для спецыяльнасці: “Геаэкалогія”____1____курс____________________________І_семестр_____________________________Факультэт завочнай адукацыі _______________^ ЗМЕСТ ВУЧЭБНАГА МАТЭРЫЯЛУРаздзел 1. Цывілізацыйная спадчына Старажытнага свету, сярэдніх вякоў і БеларусьПатрабаванні да кампетэнцый студэнтаўСтудэнты павінны ведаць: прыкметы першабытнаабшчыннага ладу, феадальнай грамадска-эканамічнай фармацыі, сярэднявечнай аграрна-рамеснай цывілізацыі; сацыяльную (саслоўную) структуру сярэднявечнага феадальнага грамадства; фарміраванне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў ва ўсходніх славян; утварэнне Вялікага княства Літоўскага (ВКЛ) і асноўныя этапы развіцця ў ім беларускіх зямель; праблемы этнагенезу славян, фарміравання усходнеславянскай супольнасці, станаўлення беларускага этнасу; канфесійную структуру беларускага грамадства; дасягненні ў развіцці культуры Беларусі сярэднявечнага перыяду; асаблівасці геапалітычнага становішча беларускіх зямель ва ўсходнееўрапейскім рэгіёне ў сярэднія вякі.Студэнты павінны ўмець: вызначаць прыкметы разлажэння першабытнаабшчыннага ладу і наступствы неалітычнай рэвалюцыі, станаўлення аграрна-рамеснай цывілізацыі ў сярэднія вякі на тэрыторыі Беларусі; характарызаваць працэс фарміравання аграрных сацыяльнаэканамічных адносін на тэрыторыі Беларусі ў сярэднія вякі; ацэньваць значэнне Кіеўскай Русі ў гісторыі ўсходнеславянскага свету, характарызаваць ролю і месца Полацкага і Тураўскага княстваў у сістэме дзяржаўнасці ўсходніх славян; характарызаваць ролю і месца беларуекіх зямель у дзяржаўным уладкаванні ВКЛ; адрозніваць падыходы да вывучэння этнагенезу славян і фарміравання беларускага этнасу (народнасці); вызначаць ролю рэлігіі ў фарміраванні ўяўленняў сярэднявечнага чалавека аб навакольным свеце, асноўныя этапы распаўсюджвання праваслаўя, каталіцтва на тэрыторыі Беларусі і характарызаваць іх узаемаўплыў; ацэньваць асноўныя дасягненні культуры ўсходнеславянскіх народаў у кантэксце агульнаеўрапейскага культурнага працэсу; характарызаваць узаемаадносіны Вялікага княства Літоўскага з Маскоўскім княствам і Польскім каралеўствам, прычыны і наступствы Крэўскай уніі.^ Навукова-тэарэтычны змест раздзела 1. Найстаражытнае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі. Матэрыяльная і духоўная культура першабытнага грамадства. Прысвойваючая і вытвараючая гаспадаркі. Пачатак рассялення славян па тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Усходнеславянская супольнасць. 2. Фарміраванне раннекласавага грамадства на тэрыторыі Беларусі. Грамадскі лад усходніх славян у VIII—IX стст. Развіццё феадальных адносін у Заходняй Еўропе і ўзровень сацыяльнаэканамічнага развіцця беларускіх зямель у перыяд сярэднявечча. Феадальнае землеўладанне і гаспадарка. 3. Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі. Кіеўская Русь. Полацкае і Тураўскае княствы. Іх узаемаадносіны з Кіевам і Ноўгарадам. Феадальная раздробленасць. Барацьба з крыжацкай агрэсіяй і набегамі ардынцаў. Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя перадумовы фарміравання ВКЛ. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва ў ВКЛ. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця беларускіх зямель у княстве. Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князёў. Крэўская унія. Барацьба з Тэўтонскім ордэнам і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай. Эвалюцыя ВКЛ ад адзінаўладцзя да саслоўна-прадстаўнічай манархіі. Этнічная сітуацыя на беларускіх землях у перыяд утварэння ВКЛ. Усходнеславянскі этнічны падмурак ВКЛ. Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага народа, яго саманазвы. Фарміраванне этнічнай тэрыторыі беларусаў у ХІУ-ХУ стст. Эканамічныя і палітычныя фактары кансалідацыі беларускага этнасу (народнасці). Духоўнае жыццё ўсходніх славян у эпоху ранняга сярэднявечча. Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці. Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у ВКЛ. Месца і роля беларускай культуры ў духоўным жыцці ўсходніх славян і ў агульнаеўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.^ Раздзел 2. Цывілізацыйная спадчына Новага часу і Беларусь Патрабаванні да кампетэнцый студэнтаўСтудэнты павінны ведаць: прыкметы аграрна-рамеснай і індустрыяльнай цывілізацый, сутнасць мадэрнізацыйнага падыходу да вывучэння гісторыі Новага часу; асаблівасці фальваркова-паншчыннай сістэмы гаспадарання, этапы вырашэння аграрнага пытання ў XVI - пачатку XX ст. і іх змест; сутнасць, асаблівасці і вынікі прамысловай рэвалюцыі ў Беларусі; месца рэформ і буржуазна-дэмакратычных рэвалюцый у станаўленні індустрыяльнага грамадства ў Беларусі; асаблівасці становішча Вялікага княства Літоўскага ў палітычнай сістэме Рэчы Паспалітай; асноўныя напрамкі саслоўнай, нацыянальнай, канфесійнай палітыкі Расіі ў беларускіх губернях; змест грамадска-палітычных вучэнняў і рухаў: лібералізму, кансерватызму, народніцтва, сацыял-дэмакратыі, нацыянал-дэмакратызму, марксізму, меншавізму, бальшавізму; сутнасць і змест эпох Адраджэння і Асветніцтва і іх уплыў на развіццё культуры Беларусі; асаблівасці фарміравання беларускай нацыі і развіцця беларускага нацыянальнага руху; наступствы войнаў XVI - пачатку XIX ст. для беларускага народа, уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі, становішча ў Беларусі падчас Першай сусветнай вайны.^ Студэнты павінны ўмець: арыентавацца ў агульнаеўрапейскіх сацыяльна-эканамічных, палітычных і культурных працэсах і прымяняць мадэрнізацыйны падыход пры характарыстыцы заканамернасцей і асаблівасцей гістарычнага развіцця Беларусі ў перыяд Новага часу; характарызаваць эвалюцыю аграрных адносін у выніку рэформ Жыгімонта II Аўгуста, П. Дз. Кісялёва, Аляксандра II, П. А. Сталыпіна, а таксама асноўныя тэндэнцыі развіцця фальваркова-паншчыннай гаспадаркі і прычыны крызісу феадальна-прыгонніцкай сістэмы; характарызаваць асаблівасці станаўлення індустрыяльнага грамадства ў Беларусі; ацэньваць ролю буржуазных рэформ 60-70-х гг. XIX ст. і буржуазна-дэмакратычных рэвалюцый у працэсе пераходу ад аграрна-рамеснага да індустрыяльнага грамадства ў Беларусі; вызначаць месца і ролю ВКЛ у складзе Рэчы Паспалітай; адрозніваць палітычнае і сацыяльна-эканамічнае становішча Беларусі ў складзе Рэчы Паспалітай і Расійскай імперыі; выяўляць спецыфіку і ідэалагічныя асновы грамадска-палітычнага руху ў Беларусі XIX - пачатку XX ст. і ацэньваць дзейнасць прадстаўнікоў беларускага нацыянальнага руху на мяжы ХІХ-ХХ стст.; ацэньваць ролю Адраджэння, Рэфармацыі і Асветніцтва ў развіцці культуры беларускага народа, а таксама ролю беларускіх асветнікаў і гуманістаў у развіцці культуры ўсходніх славян; характарызаваць асаблівасці працэсу фарміравання беларускай нацыі і афармлення нацыянальнай ідэі; характарызаваць становішча беларускіх зямель падчас войнаў ХУІ-ХУШ стст., падзелаў Рэчы Паспалітай, вайны 1812 г., Першай сусветнай вайны.^ Навукова-тэарэтычны змест раздзела Эвалюцыя форм дзяржаўнага і сацыяльна-палітычнага ладу на беларускіх землях пасля Люблінскай уніі і ўваходжання ВКЛ у склад Рэчы Паспалітай. Змены ва ўнутранай палітыцы вярхоўнай улады. Статуты ВКЛ. Працэс сацыяльнай і палітычнай кансалідацыі прывілеяваных саслоўяў. Сацыяльна-эканамічнае жыццё. Аграрная рэформа 1557 г. і яе асноўныя вынікі. Сацыяльна-палітычнае развіццё гарадоў. Магдэбургскае права. Рамяство і гандлёвыя сувязі. Мануфактурная вытворчасць. Фарміраванне саслоўяў. Юрыдычнае і эканамічнае становішча сялян. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі пасля ўключэння ў склад Расійскай імперыі. Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі. Крызіс феадальна-прыгонніцкай сістэмы. Адмена прыгоннага права. Шляхі развіцця капіталістычных адносін. Спецыфіка прамысловага перавароту ў Беларусі. Месца эканомікі Беларусі ва ўсерасійскім рынку. Сацыяльная палітыка расійскага самадзяржаўя. Фарміраванне пралетарыяту і буржуазіі. Узнікненне індустрыяльнага грамадства. Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі. Буржуазныя рэформы 60-70-х гг. XIX ст.: асаблівасці іх правядзення ў Беларусі. Шляхецкія паўстанні і іх уплыў на палітыку самадзяржаўя ў беларускіх губернях. Ідэалогія лібералізму. Народніцкі і сацыял-дэмакратычны рух у Беларусі. Афармленне агульнарасійскіх палітычных партый. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. Пачатак парламентарызму. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. у Беларусі. Беларускі нацыянальны рух і яго роля ў рэвалюцыйным працэсе пачатку XX ст. Праекты рашэння нацыянальнага пытання. Стратэгія і тактыка палітычных партый у пытанні аб адносінах да ўлады і выбары шляхоў грамадскага развіцця. Этнічная структура насельніцтва Беларусі ў ХУІ-ХУШ стст. Фарміраванне самасвядомасці беларускага народа. Эканамічныя і палітычныя фактары фарміравання беларускай нацыі ў XIX - пачатку XX ст. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі і яе адлюстраванне ў ідэалогіі народнікаў. Асаблівасці складвання канфесійных адносін на тэрыторыі Беларусі ў ХУІ-ХУІІІ стст. Брэсцкая царкоўна-рэлігійная ўнія. Рэфармацыя і Контррэфармацыя, фарміраванне уніяцкай царквы. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у XIX - пачатку XX ст. Ліквідацыя царкоўнай уніі і яе наступствы. Асноўныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці культуры Беларусі ў эпохі Адраджэння і Асветніцтва. Роля і месца беларускай культуры ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе. Зараджэнне і развіццё беларусазнаўства. Складванне беларускай літаратурнай мовы. Першыя праявы беларускай нацыянальнай ідэі ў мастацкай літаратуры, гістарычных і этнаграфічных даследаваннях. Беларускае нацыянальна-культурнае адраджэнне ў пачатку XX ст. 8. Месца беларускіх зямель ў геапалітычнай прасторы Еўропы ў эпоху Новага часу. Войны ХУІ-ХУШ стст. і іх наступствы. Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі ў выніку падзелаў Рэчы Паспалітай. Беларусь у вайне 1812 г. Геапалітычнае становішча і сацыяльна-эканамічная сітуацыя ў Беларусі ва ўмовах Першай сусветнай вайны.^ Раздзел 3. Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі БеларусіПатрабаванні да кампетэнцый студэнтаўСтудэнты павінны ведаць: сутнасць мадэрнізацыйных працэсаў у гісторыі Беларусі савецкага перыяду; ролю Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. ва ўсталяванні савецкага грамадства; шляхі афармлення беларускай дзяржаўнасці на аснове нацыянальнага руху і савецкай рэвалюцыйна-класавай аснове; сутнасць і асаблівасці правядзення палітыкі ваеннага камунізму, нэпа, беларусізацыі, індустрыялізацыі, калектывізацыі сельскай гаспадаркі ў БССР; характэрныя рысы савецкай грамадска-палітычнай сістэмы, этапы і шляхі яе эвалюцыі; прыкметы індустрыяльнай цывілізацыі; • асаблівасці развіцця савецкай літаратуры і мастацтва. Студэнты павінны ўмець: выкарыстоўваць фармацыйны і цывілізацыйны падыходы для характарыстыкі заканамернасцей і асаблівасцей мадэрнізацыі беларускага грамадства ў савецкі перыяд; характарызаваць Кастрычніцкую рэвалюцыю 1917 г. як сацыяльную; вызначаць шляхі, этапы і ацэньваць вынікі фарміравання беларускай дзяржаўнасці; характарызаваць дасягненні і супярэчнасці савецкай сацыяльнаэканамічнай сістэмы; раскрываць працэс станаўлення і перадумовы крызісу савецкай грамадска-палітычнай сістэмы; характарызаваць уплыў навукова-тэхнічнай рэвалюцыі на індустрыяльнае развіццё Беларусі як складовай часткі адзінага гаспадарчага комплексу СССР; • ацэньваць вынікі ажыццяўлення «культурнай рэвалюцыі» ў БССР, асноўныя дасягненні беларускага народа ў развіцці матэры-яльнай і духоўнай культуры ў савецкі перыяд.^ Навукова-тэарэтычны змест раздзела Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі і расстаноўка палітычных сіл на Заходнім фронце і ў Беларусі восенню 1917 г. Барацьба агульнарасійскіх ліберальнадэмакратычных і беларускіх нацыянальных партый і арганізацый за выбар шляхоў грамадскага развіцця Расіі і Беларусі. Роля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў гістарычным лёсе беларускага народа. Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі. Барацьба з германскімі і польскімі інтэрвентамі. Шляхі фарміравання беларускай дзяржаўнасці на нацыянальнадэмакратычнай і рэвалюцыйна-класавай асновах. Пазіцыя балынавікоў у нацыянальным пытанні. Вынікі Усебеларускага з'езда. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці. Роля і месца БССР у складзе СССР. Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў БССР і яе асноўныя характарыстыкі. Устанаўленне аднапартыйнасці. Канстытуцыйнае афармленне савецкай палітычнай сістэмы і кіруючай ролі камуністычнай партыі. Сканцэнтраванне функцый заканадаўчай, выканаўчай і судовай улады ў руках дзяржаўнапартыйнага апарата. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. XX ст. Вызначэнне грамадска-палітычнага ладу ў СССР як «дзяржаўнага сацыялізму». Грамадска-палітычная сітуацыя ў БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе. Асаблівасці працэсу дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця ў другой палове 50-х - 60-я гт. XX ст. Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 70-я - першай палове 80-х гг. XX ст. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы. Прычыны крызісу і распаду СССР. 4. Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі. Асаблівасці ажыццяўлення нэпа ў БССР. Стварэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы індустрыяльна-аграрнага грамадства. Індустрыялізацыя. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі. Экстэнсіўныя і інтэнсіўныя фактары развіцця эканомікі БССР у складзе адзінага гаспадарчага комплексу СССР. Курс на апераджальны рост у рэспубліцы цяжкай прамысловасці. Асноўныя тэндэнцыі індустрыяльнага развіцця БССР ва ўмовах разгортвання навукова-тэхнічнай рэвалюцыі. Нарастанне экалагічных праблем, у тым ліку звязаных з Чарнобыльскай тэхнагеннай аварыяй. Прычыны паступовага запаволення тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікнення цяжкасцей у сацыяльнай сферы. 5. Кулыурнае і духоўнае жыццё ў БССР. Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. Палітыка беларусізацыі. Узмацненне адміністрацыйна-партыйнага кантролю ў сферы культуры. Адносіны да рэлігіі і царквы. Дасягненні і супярэчнасці развіцця культуры і навукі ў 30-я гг. XX ст. Вынікі «культурнай рэвалюцыі» ў БССР. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 60-80-я гг. XX ст. Змены ў духоўным жыцці беларускага народа ў канцы 1980-х гг.^ Раздзел 4. Геапалітычнае становішча Беларусі ў сярэдзіне XX ст.Патрабаванні да кампетэнцый студэнтаўСтудэнты павінны ведаць: асаблівасці геапалітычнага становішча Беларусі пасля Першай сусветнай вайны; становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы, вынікі працэсу афармлення тэрыторыі БССР у 20-30-я гг. XX ст., ва ўмовах пачатку Другой сусветнай вайны; характар барацьбы і вытокі патрыятызму беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны; сутнасць расавай тэорыі фашызму і асаблівасці правядзення палітыкі генацыду; прычыны і характар калабарацыянісцкага руху на акупаванай тэрыторыі Беларусі; • месца і роля БССР ва ўмовах пасляваеннага супрацьстаяння дзвюх грамадска-палітычных сістэм.^ Студэнты павінны ўмець: характарызаваць геапалітычнае становішча беларускіх зямель ва ўмовах фарміравання Версальска-Вашынггонскай сістэмы; аналізаваць знешнепалітычныя абставіны, у якіх праходзіла ўз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР, і ацэньваць гістарычнае значэнне гэтай падзеі; ацэньваць гістарычнае значэнне Вялікай Айчыннай вайны і ўклад беларускага народа ў Перамогу над фашысцкай Германіяй; характарызаваць ролю і месца БССР у геапалітычнай сітуацыі, звязанай з «халоднай вайной» і гонкай узбраенняў.^ Навукова-тэарэтычны змест раздзела Брэсцкая і Рыжская мірныя дамовы ў гістарычным лёсе беларускага народа. Беларускае пытанне пры афармленні ВерсальскаВашынгтонскай сістэмы. Беларуская эміграцыя. Грамадска-палітычнае, эканамічнае, нацыянальна-культурнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы. Абвастрэнне супярэчнасцей паміж еўрапейскімі дзяржавамі ў канцы 30-х гг. XX ст. Мюнхенская дамова. Правал палітыкі калектыўнай бяспекі. Савецка-германская дамова аб ненападзе 1939 г. Пачатак Другой сусветнай вайны. Вызваленне Чырвонай Арміяй Заходняй Беларусі. Аб'яднанне беларускага народа ў складзе БССР. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі і ўстанаўленне фашысцкага акупацыйнага рэжыму. Дзейнасць калабарацыяністаў. Маскоўская бітва і яе роля ў разгортванні народнага супраціўлення акупантам. Кіруючая роля камуністычнайпартыі ў арганізацыі партызанскага руху і падпольнай барацьбы. Сталінградская і Курская бітвы як пераломныя падзеі ў ходзе Вялікай Айчыннай вайны. Аперацыя «Баграціён». Вынікі вайны для беларускага народа і яго ўклад ў Перамогу над фашызмам. 4. Удзел БССР у заснаванні і дзейнасці ААН. Статус БССР у садружнасці краін свету. Роля і месца БССР на міжнароднай арэне ў перыяд канфрантацыі дзвюх грамадска-палітычных сістэм у другой палове 40-х - першай палове 80-х гг. XX ст.^ Раздзел 5. Суверэнная Рэсііубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаўПатрабаванні да кампетэнцый студэнтаўСтудэнты павінны ведаць: сутнасць мадэрнізацыі ў працэсе пераходу ад індустрыяльнага да інфармацыйнага грамадства; прыкметы дзяржаўнага суверэнітэту; працэс афармлення і канстытуцыйнага ўмацавання дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь; сутнасцьмадэлідзяржаўнагаўладкаваннязмоцнайпрэзідэнцкай уладай; асновы ідэалогіі беларускай дзяржавы; прыкметы грамадзянскай супольнасці; змест і сутнасць беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага развіцця; асноўныя тэндэнцыі знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь ва ўмовах глабалізацыі; • дасягненні ў духоўнай культуры Рэспублікі Беларусь. Студэнты павінныўмець: вызначаць заканамернасці і асаблівасці пераходу Рэспублікі Беларусь да інфармацыйнага грамадства; характарызаваць этапы фарміравання суверэннай беларускай дзяржаўнасці і даваць ацэнку дадзенаму працэсу як якасна новаму этапу айчыннай гісторыі; прасочваць эвалюцыю форм дзяржаўнага кіравання ў Рэспубліцы Беларусь; характарызаваць Рэспубліку Беларусь як дэмакратычную сацыяльную прававую дзяржаву; выяўляць каштоўнасці беларускага грамадства ў адпаведнасці з ідэалогіяй беларускай дзяржавы; ацэньваць перспектывы станаўлення грамадзянскай супольнасці ў Рэспубліцы Беларусь; аналізаваць тэндэнцыі станаўлення беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага развіцця; раскрываць асноўныя кірункі знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь, яе месца і ролю ў міжнароднай супольнасці; ацэньваць сучасныя дасягненні духоўнай культуры ва ўзаемасувязі з культурна-гістарычнай спадчынай беларускага народа.^ Навукова-тэарэтычны змест раздзела Нарастанне крызісу савецкай сістэмы. Распад СССР і новыя суадносіны сіл на сусветнай арэне. Утварэнне Садружнасці Незалежных Дзяржаў. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь. Асноўныя тэндэнцыі грамадска-палітычнага развіцця Рэспублікі Беларусь. Шляхі ўмацавання яе дзяржаўнага суверэнітэту. Увядзенне прэзідэнцкай формы кіравання. Вынікі рэспубліканскіх рэферэндумаў 1995, 1996, 2004 гг. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г. (са зменамі і дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскім рэферэндуме 24 лістапада 1996 г.). Шляхі і асаблівасці фарміравання прававой дзяржавы і грамадзянскай супольнасці ў Беларусі. Складванне шматпартыйнасці. Фарміраванне ідэалогіі беларускай дзяржавы. Асноўныя тэндэнцыі сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь. Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. Распрацоўка нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага эканамічнага развіцця краіны. Станаўленне і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна арыентаванай эканомікі. Роля Усебеларускіх народных сходаў у прыняцці планаў сацыяльна-эканамічнага развіцця рэспублікі. Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь. Роля Беларусі ў стварэнні і станаўленні СНД. Міжнароднае прызнанне суверэннай Рэспублікі Беларусь. Працэс стварэння Саюза Беларусі і Расіі. Месца Рэспублікі Беларусь у інтэграцыйных працэсах на постсавецкай і еўразійскай прасторы ва ўмовах глабалізацыі і нарастання пагрозы міжнароднага тэрарызму. Рэспубліка Беларусь - раўнапраўны член сусветнай супольнасці. 5. Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы XX-XXI стст. Нацыянальна-культурнае адраджэнне. Далейшае фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі. Месца рэлігіі ў духоўным адраджэнні: узаемаадносіны дзяржавы і царквы. Роля навукі ў інфармацыйным грамадстве. Балонскі працэс і мадэрніза-цыя нацыянальнай сістэмы адукацыі. Асэнсаванне гістарычнага мінулага і сучаснасці ў творах літаратуры і мастацтва.^ ТЭМАТЫЧНЫ ПЛАН ВЫВУЧЭННЯ ДЫСЦЫПЛІНЫ “ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ” № раздзела Назва раздзела 1 Цывілізацыйная спадчына Старажытнага свету, сярэдніх вякоў і Беларусь 2 Цывілізацыйная спадчына Новага часу і Беларусь 3 Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі 4 Геапалітычнае становішча Беларусі ў сярэдзіне XX ст. 5 Суверэнная Рэсііубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў ^ Пытанні і заданні для самакантролюРаздзел 1 1. Пералічыце і ахарактарызуйце асноўныя этапы развіцця першабытнага грамадства. 2. Назавіце дасягненні першабытных людзей у матэрыяльнай і духоўнай сферах культуры. 3. Ахарактарызуйце этнічныя працэсы, якія адбываліся на тэрыторыі Беларусі бронзавым і ў раннім жалезным вяках. 4. Дайце характарыстыку сацыяльна-эканамічных адносін на беларускіх землях у IX – XIII стст. 5. Назавіце імёны вядомых дзяржаўных дзеячаў перыяду Кіеўскай Русі. 6. Знайдзіце на карце княствы, у склад якіх уваходзілі беларускія землі пасля распаду Кіеўскай Русі. 7. Пералічыце найбольш вядомыя ўсходнеславянскія помнікі мураванага дойлідства раннедзяржаўнага перыяду. 8. Ахарактарызуйце барацьбу за палітычную ўладу ў ВКЛ і палітычную сістэму гэтай дзяржавы. 9. Дайце ацэнку знешнепалітычнай дзейнасці Вялікіх князёў Літоўскіх. 10. Прасачыце дынаміку сацыяльна-эканамічных пераўтварэнняў на беларускіх землях у перыяд з XIV да XVI ст.Раздзел 2 1. Ахарактарызуйце дзяржаўна-палітычны лад Рэчы Паспалітай. 2. Прааналізуйце працэс усталявання фальваркава-паншчыннай сістэмы. 3. Дайце ацэнку знешнепалітычнаму становішчу Рэчы Паспалітай. 4. Ахарактарызуйце значэнне рэлігійнай барацьбы ў грамадска-палітычным жыцці Рэчы Паспалітай. 5. Параўнайце культурнае жыццё Беларусі ў розныя перыяды на працягу другой паловы XVI – канца XVIII ст. 6. Ахарактарызуйце палітычнае становішча беларускіх зямель у складзе Расійскай імперыі. 7. Раскрыйце асаблівасці развіцця капіталістычных адносін у эканоміцы Беларусі. 8. Пакажыце ўзаемасувязь паміж працэсамі фарміравання беларускай нацыі і развіцця беларускай культуры.Раздзел 3 1. Ахарактарызуйце працэс станаўлення беларускай дзяржаўнасці. 2. Назавіце прычыны, якімі вызначаліся змены ў савецкай сацыяльна-эканамічнай палітыцы. 3. Дайце ацэнку працэсам, якія адбываліся ў эканоміцы Савецкай Беларусі. 4. Ахарактарызуйце грамадска-палітычнае развіццё БССР у складзе Савецкага Саюза. 5. Назавіце імёны вядомых дзяржаўных дзеячаў Савецкай Беларусі. 6. Ахарактарызуйце складанасці і супярэчнасці ў развіцці беларускай культуры ў савецкі перыяд. 7. Праверце, ці добра вы ведаеце імёны беларускіх дзеячаў літаратуры і мастацтва савецкага перыяду, а таксама іх творы.Раздзел 4 1. Пералічыце паветы і гарады Беларусі, якія ў 1921 г. апынуліся ў складзе Польскай дзяржавы. 2. Ахарактарызуйце палітыку санацыйнага рэжыму ў сацыяльна-эканамічнай сферы. 3. Назавіце беларускія грамадска-палітычныя і культурна-асветніцкія арганізацыі, якія існавалі на тэрыторыі Заходняй Беларусі ў перыяд з 1921 да 1939 г., а таксама імёны іх лідэраў. 4. Раскрыйце асаблівасці развіцця заходнебеларускай культуры ва ўмовах правядзення палітыкі паланізацыі. 5. Ахарактарызуйце працэс уз’яднання Беларусі ў 1939 г. 6. Раскрыйце антыгуманную сутнасць нацысцкіх планаў захопу і каланізацыі тэрыторыі СССР. 7. Пералічыце асноўныя падзеі Вялікай Айчыннай вайны, якія адбываліся на тэрыторыі Беларусі. 8. Параўнайце партызанскі і падпольны рух на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны па наступных прыкметах: формы і метады барацьбы, імёны найбольш вядомыз удзельнікаў, месцы і характар найбольш вядомых акцый. 9. Ахарактарызуйце працэс вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх акупантаў.Раздзел 5 1. Пералічыце ў храналагічным парадку падзеі, звязаныя са станаўленнем і ўмацаваннем незалежнай Рэспублікі Беларусь. 2. Раскрыйце сувязь паміж палітычнымі і законатворчымі працэсамі ў Рэспубліцы Беларусь 3.. Ахарактарызуйце стратэгію эканамічнага развіцця незалежнай Беларусі. 4. Раскрыйце сэнс выразу “шматвектарная знешняя палітыка Рэспублікі Беларусь”. 5.. Ахарактарызуйце працэс беларуска-расійскай інтэграцыі. 6. Назавіце і ахарактарызуйце формы культурнага жыцця ў Рэспубліцы Беларусь.^ ІНФАРМАЦЫЙНА-МЕТАДЫЧНЫЯ МАТЭРЫЯЛЫАСНОЎНАЯ ЛІТАРАТУРА Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай цывілізацыі) : Вучэбны дапаможнік / В. Г. Галубовіч [і інш.]; пад рэд. В. І. Галубовіча і Ю. М. Бохана. —Мінск : Экаперспектыва, 2005. — 584 с. Гісторыя Беларусі : у 6 т. / Ю. Бохан, В. Галубовіч, У. Емельянчык [і інш.]; рэд. кал. М. Касцюк (гал. рэд.). — Мінск : Экаперспектыва, 2000 —2005. — 6 т. Гісторыя Беларусі : у 2 ч. / пад рэд. Я. К. Новіка , Г. С. Марцуля. — Мінск : Выш. шк., 2003. — 2 ч.^ ДАДАТКОВАЯ ЛІТАРАТУРА Беларусь у Вялікай Айчьганай вайне, 1941—1945: энцыклапедыя. — Мінск, 1990. Беларусь в годы Велнкой Отечественной войны 1941—1945 гг. / А. А. Коваленя, А. М. Литвин, В. Н. Кузьменко. — Минск, 2005. Гісторыя Беларусі ў кантэксце еўрапейскай цывілізацыі. / Ў. А. Сосна [і інш.]; пад рэд. Л. В. Лойкі. — Мінск : РІВШ, 2004. — 332 с. Гісторыя Беларусі :у 2 ч. : курс лекцый. — Мінск : РІВШ БДУ, 2000. — 2 ч. Гісторыя Беларусі : вучэб. дапам. / пад рэд. А. Г. Каханоўскага і інш. — Мінск : Экаперспектыва, 1996. — 496 с. Загорульский, Э. М. Древняя история Беларуси. Очерки этнической истории и материальной культуры / Э. М. Загорульский. — Минск : Изд-во БГУ, 1997. История Беларуси / В. П. Емельянчык [і інш.]; под ред. А. Г. Кохановского и О. А. Яновского. —Мінск : Юніпрес, 2005. — 414 с. История Беларуси в документах и материалах / авт.-сост. И. Н. Кузнецов. — Минск : Амалфея, 2000. — 672 с. Вішнеўскі, А. Г., Юхо, Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі ў дакументах і матэрыялах : вучэб. дапам. / пад аг. рэд. А. Г. Вішнеўскага. — Мінск : Акадэмія МУС РБ, 1998. — 311 с. История Беларуси : Словарь-справочник / И. Н. Кузнецов руков. [и др.]; под ред.С. Ф. Дубенецкого. — Минск : Экономпресс, 2000. — 319 с. Ковкель, И. И., Ярмусик, Э. С. История Беларуси с древнейших времен до настоящего времени / И. И. Ковкель, Э. С. Ярмусик : 6-е изд. — Минск : Аверсэв, 2006. — 604 с. Нарысы гісторыі Беларусі : у 2-х ч. / М. П. Касцюк, У. Ф. Ісаенка, Г. В. Штыхаў [і інш.] — Мінск : Беларусь, 1994. — Ч.2 Парашкоў, С. А. Гісторыя культуры Беларусі : 2-е выд. / А. С. Парашкоў. — Мінск : Бел. навука, 2004. — 444 с. Сагановіч, Г. М. Нарыс гісторыі Беларусі : ад стараж. да канца XVIIIст. / Г. М . Сагановіч. — Мінск : Энцыклапедыкс, 2001. — 411 с. Чигринов, П. Г. История Беларуси с древности до наших дней / П. Г. Чигринов. — Мінск : Книжный дом, 2004. — 670 с. Чигринов, П. Г. Очерки истории Беларуси: учеб. пособ. для вузов / П. Г. Чигринов. — Минск : Вышэйшая школа, 2000. — 672 с. Эканамічная гісторыя Беларусі. / пад рэд. В. Галубовіча. — Мінск, 1993. — 288 с.